Naprawa skrzyni biegów jest jednym z najdroższych wydatków warsztatowych, ponieważ element ten jest nie tylko skomplikowany z technicznego punktu widzenia, ale przede wszystkim znajduje się on w trudno dostępnym miejscu. W wielu samochodach do skrzyni biegów dostać się można jedynie po wyciągnięciu silnika i odpięciu osi. W praktyce jest to po prostu niezwykle czasochłonne i tym samym kosztowne, ponieważ niemalże każdy mechanik rozlicza się na podstawie liczby przepracowanych godzin. Warto mieć na uwadze, iż w trakcie naprawy skrzyni biegów auto jest całkowicie niesprawne i z reguły musi pozostać przynajmniej na kilka dni w warsztacie. Celem uniknięcia wszystkich tych problemów wystarczy dbać o skrzynie biegów i regularnie ją serwisować. Jakie działania kierowców wpływają negatywnie na żywotność mechanizmów przełożenia? Czy trzymanie sprzęgła na światłach to dobry pomysł? Skąd biorą się złe praktyki? Jak płynnie zmieniać biegi w samochodzie z automatyczną skrzynią? Jak działają skrzynie półautomatyczne i dlaczego są popularne? Na wszystkie te i wiele innych pytań odpowiadamy poniżej.
Dlaczego trzymanie sprzęgła na światłach nie jest zbyt dobrą praktyką?
Trzymanie sprzęgła na światłach pozwala w teorii sprawniej wystartować, gdy sygnalizacja na to pozwoli, ale w dłuższej perspektywie czasowej przyczynia się to do szybszego zużycia elementów eksploatacyjnych (np. tarczy sprzęgła, linki albo łożyska dociskowego). Warto zwrócić też uwagę na to, jak bardzo istotna z perspektywy manualnej skrzyni jest redukcja biegów przy hamowaniu. Przykładem może być tutaj choćby sytuacja, w której kierowca zwalnia stopniowo, gdy zobaczy czerwone światła na oddalonym o kilkaset metrów skrzyżowaniu. Hamowanie w ostatniej chwili na wysokim biegu jest skrajnie niebezpieczne, ponieważ przy niesprzyjającej nawierzchni auto może wpaść w poślizg lub zgasnąć.
Manualna skrzynia biegów jak jeździć i unikać złych praktyk?
Ze względu na to, jak intensywnie eksploatowane przez niedoświadczonych kierowców są samochody egzaminacyjne i szkoleniowe, należy spodziewać się tam przede wszystkim problemów ze skrzynią biegów. W trakcie formalnego egzaminu zbyt dynamiczne zmiany biegów mogą łatwo stać się przyczyną niepowodzenia. Świadomi tego kursanci niestety często wyrabiają sobie z tego powodu złe nawyki. Przykładem może być tu choćby wspomniane wcześniej trzymanie sprzęgła na światłach lub ruszanie z wyższego biegu (np. 2 lub 3).
Jak zmieniać biegi w samochodzie z automatyczną skrzynią?
Wbrew pozorom nie wszyscy posiadający odpowiednie uprawienia kierowcy wiedzą, jak płynnie zmieniać biegi w samochodzie z automatyczną skrzynią. Temat ten powinien być przerabiany w trakcie teoretycznej albo praktycznej części kursu na prawo jazdy, ale nie zawsze tak jest. Trzeba pamiętać tu także o tym, iż większość kierowców w Polsce zdaje egzamin na manualnej skrzyni, ponieważ w przyszłości uprawnia to do kierowania zarówno samochodami z manualną, jak i też automatyczną skrzynią. Niezależnie od marki pojazdu obsługa automatycznej skrzyni biegów nie powinna stwarzać większych trudności, ponieważ wystarczy zrozumieć oraz zapamiętać jak oznaczone są poszczególne biegi i do czego służą. Wyjaśnimy to na prostym przykładzie niezwykle popularnego wariantu czterobiegowego automatu. Automatyczna skrzynia biegów zawsze posiadać będzie następujące przełożenia w tej samej kolejności:
- P (Parking) – Bieg zapobiegający samoczynnemu przemieszczaniu się auta w trakcie postoju. Odpowiednik zostawiania samochodu z manualną skrzynią „na biegu”.
- R (Reverse) – Bieg wsteczny służący jedynie do tego, aby zacząć poruszać się autem do tyłu.
- N (Neutral) – Przełożenie to zwane jest potocznie luzem, ponieważ jest to po prostu jałowy bieg (najniższa możliwa prędkość obrotowa silnika). Wykorzystywany praktycznie jedynie w awaryjnych sytuacjach takich jak holowanie niesprawnego auta.
- D (Drive) – Po ustawieniu drążka automatycznej skrzyni biegów w pozycji do jazdy (D) samochód zacznie się delikatnie toczyć do przodu i przyśpieszy, dopiero gdy wciśnięty zostanie pedał gazu. Celem uniknięcia potencjalnych kolizji w trakcie postoju z włączonym silnikiem (np. na światłach albo oczekiwaniu na kogoś) wystarczy jedynie przytrzymać hamulec nożny, zaciągnąć ręczny lub ustawić bieg na P.
Warto wspomnieć też, iż w samochodach z pięciobiegową automatyczną skrzynią biegów dostępne jest najczęściej dodatkowe przełożenie trybu sportowego, które oznaczone jest literą „S”.
Jak zmieniać biegi w samochodzie z półautomatyczną skrzynią?
Półautomatyczne skrzynie biegów (zwane także sekwencyjnymi) są doskonałą alternatywą dla osób, które chcą połączyć największe zalety manualnej i automatycznej skrzyni. Rozwiązanie to jest niezwykle popularne nie tylko wśród francuskich producentów takich jak np. Peugeot, Citroen czy Renault, ale również pozostałych europejskich marek (np. Fiat, Ferrari, Alfa Romeo, Audi, Volkswagen, Porsche). W samochodzie z sekwencyjną skrzynią nie ma konieczności wciskania sprzęgła, gdyż w momencie wybrania biegu przez kierowcę (np. przesunięcia drążka lub łopatki za kierownicą) mikroprocesor automatycznie rozłącza układ sprzęgłowy. Półautomatyczne skrzynie biegów są bez wątpienia niezwykle wygodnym rozwiązaniem, aczkolwiek warto mieć tu na uwadze, że z reguły nie da się ich tanio ani łatwo naprawić.
