Od 2011 roku na terenie Polski obowiązuje norma Euro 5. Określa ona dopuszczalną emisję spalin w samochodach osobowych, ciężarówkach i tym podobnych pojazdach. Aby spełnić wymogi ustawodawcy, należy zastosować specjalne rozwiązania, takie jak filtr cząsteczek stałych. Jak on działa, z czego się składa i jak o niego dbać? Przyjrzymy się tym kwestiom w niniejszym wpisie blogowym.
Czym jest DPF i do czego służy?
Najogólniej ujmując, jest to element zajmujący się oczyszczaniem spalin, które są efektem ubocznym procesu spalania paliwa. Stąd też pochodzi jego skrót. DPF rozwija się bowiem po angielsku jako diesel particulate filter.
Przyrząd pasuje do silników wysokoprężnych. Istnieje też wersja stworzona z myślą o francuskich jednostkach napędowych, które potrzebują filtrów mokrych. Określa się je mianem filtre à particules, czyli w skrócie FAP. Nie są one jednak tak obecne na polskich drogach, jak technologie zaprojektowane dla DPF. Nie będziemy więc w tym miejscu poświęcać im więcej uwagi
.
Budowa oraz działanie filtru cząsteczek stałych
Konstrukcja nie należy do skomplikowanych i można ją porównać do tłumika środkowego. Składa się ze szczelnej budowy wykonanej z wysokogatunkowego metalu, w której znajduje się ceramiczny wkład. Układ przypomina nieco plastry miodu o większej średnicy otworów oraz porowatymi ściankami.
Kanały, które tworzą filtr cząsteczek stałych, są położone równolegle względem siebie. Część z nich ma zaślepki umieszczone na wylocie, a pozostałe na wlocie urządzenia. Naprzemienność tworzy siatkę przyjmującą spaliny z jednej strony i wypuszczającą z drugiej.
W jaki sposób to wszystko działa? Ceramiczny wkład osiąga temperaturę kilkuset stopni Celsjusza, co powoduje wypalanie się sadzy podczas procesu spalania paliwa. Wygenerowane zanieczyszczenie przedostaje się do kanalików wlotowych, gdzie największe cząsteczki są zatrzymywane przez porowatą strukturę. Dzięki temu do środowiska naturalnego przedostaje się maksymalnie 0,005 g/km sadzy – czyli tyle, ile pozwala wspomniana na wstępie norma Euro 5.
Jak dbać o filtr cząstek stałych?
Łatwo zauważyć, że porowate wnętrze kanałów, które zbierają większe fragmenty zanieczyszczeń, z biegiem czasu ulegają zapchaniu. To naturalny wynik działania tego urządzenia. Istnieje jednak kilka metod wydłużenia jego żywotności. O czyszczeniu oraz przywracaniu funkcjonalności napiszemy w następnych akapitach. Na razie skupimy się na rozwiązaniach związanych z eksploatacją pojazdów.
Po pierwsze: należy tankować paliwo wysokiej jakości. Ma to ogromny wpływ na sposób jego spalania, a więc również na ilość generowanych cząsteczek stałych.
Po drugie: trzeba utrzymywać silnik w dobrym stanie technicznym. Podwyższone zużycie oleju, nieprawidłowa kompresja, zakłócenia w działaniu wtryskiwaczy – jakiekolwiek uchybienia w jednostce napędowej od razu dają się odczuć we filtrze DPF.
Po trzecie: warto badać stopień zużycia turbosprężarki. Uszkodzona może spowodować przedostawanie się oleju silnikowego kanalików wlotowych.
Na czym polega czyszczenie DPF?
Wymienia się kilka sposobów usunięcia zanieczyszczeń z wnętrza elementu. Najskuteczniejszym jest oczywiście oddanie go do stacji obsługi pojazdów. Fachowcy wyposażeni w precyzyjne narzędzia przeprowadzą bezpieczne czyszczenie DPF. Ma to jednak swoją cenę, a nie zawsze jest konieczne. Warto bowiem pamiętać o metodach domowych.
Samodzielne czyszczenie jest możliwe dzięki specjalnym preparatom. Wlewa się je do zimnego filtra w miejscu czujnika ciśnienia lub temperatury. Po kilkunastu minutach obrotów na tzw. biegu jałowym dochodzi do wypalenia zatrzymanych cząsteczek stałych. Należy przy tym podkreślić, że stosowanie płynu do kominka czy innego zamiennika może doprowadzić do uszkodzenia filtra. Dlatego lepiej postawić na droższe, ale całkowicie bezpieczne środki chemiczne.
Istnieje jeszcze metoda związana z wykorzystaniem myjki ciśnieniowej. Silny, skupiony strumień wody jest w stanie usunąć resztki zabrudzeń. Niestety, takie czyszczenie niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia konstrukcji.
Czy regeneracja DPF się opłaca?
Pewność poprawnego usuwania zanieczyszczeń zyskuje się jedynie wtedy, gdy użyje się specjalistycznej technologii. Należy do niej tak zwana regeneracja DPF. Na czym ona polega? To nic innego jak dogłębne czyszczenie przy użyciu eksperckich narzędzi oraz środków. Zazwyczaj przebiega ono w zaprojektowanej do tego celu maszynie. Przy okazji fachowcy sprawdzają możliwe przyczyny zatkania kanałów i – jeśli sytuacja tego wymaga – po diagnostyce zajmują się niezbędnymi naprawami.
Usługa regeneracji jest naturalnie droższa od samodzielnego oczyszczania, jednak w ostatecznym rozrachunku potrafi przynieść sporo oszczędności. Niewprawne użycie myjki ciśnieniowej lub niesprawdzonego płynu prawdopodobnie uszkodzi konstrukcję, co wymusi wymianę DPF, a to uszczupli portfel nawet o kilka tysięcy złotych.
To wszystko, co warto wiedzieć o filtrze cząsteczek stałych, jego działaniu oraz utrzymaniu go w dobrym stanie technicznym. Jak widać, nie jest to tak skomplikowane urządzenie, jak mogłoby się wydawać.
